ANKARA - HDP grup başkanvekilleri Pervin Buldan ve İdris Baluken imzası ile Meclis Başkanlığı'na verilen kanun teklifinde, barajın tümden kaldırılması ve 2839 Sayılı Milletvekili Seçim Kanunu'nun genel baraj ve hesaplanmasını düzenleyen 33'üncü maddesi yasa metninden çıkarılması istendi.
Teklifin gerekçesinde, seçim barajının yüksekliğinden dolayı kimi toplumsal grupların parlamentoya giremediğine işaret edilerek, "Bu durum da söz konusu kesimlerin ekonomik, siyasal, kültürel vs. talep ve beklentilerinin parlamentoda temsil edilmesi imkânının önü tıkanmaktadır" denildi. Barajın esas olarak siyasi istikrarı sağlamak amacıyla konulduğuna işaret edilen teklif gerekçesinde, bu durumun da otoriter yönetim anlayışlarına neden olduğu belirtildi.
Avrupa örnekleri
Dünyada uygulanan seçim barajı örneklerine de işaret edilen kanun teklifinde, Avrupa'da uygulanan seçim barajlarının yüzde 1 ile 5 arasında değiştiği, en yüksek barajın Almanya'da yüzde 5, en düşük barajın ise Hollanda'da 0,67 oranında olduğu hatırlatıldı.
'Dünyadaki en yüksek seçim barajı'
Türkiye'de seçim barajının tarihçesine de dikkat çekilen teklif gerekçesinde, ilk kez 1961 yılında uygulanmaya başlanan baraj ile birlikte çoğunluk sisteminin terk edildiği belirtildi. Gerekçede, 1980 darbesinden sonra yüzde 10 barajının uygulanamaya geçildiği ve bunun dünyadaki en büyük baraj olduğu ifade edildi.
'2002'de toplumun yüzde 53'ü Meclis'te temsil edilmedi'
Bu sistemin temsilde adalet konusunda yarattığı sorunlara da dikkat çekilen gerekçede, "2002 seçimlerinde 19 siyasi parti seçime girmiştir. Bu 19 siyasi partiden sadece ikisi parlamentoda yer alabilmiş geri kalan siyasi partiler parlamentoda yer bulamamıştır. Parlamentoya giren iki partinin toplam aldıkları oy oransal olarak 47 olmuştur. Yani bir anlamıyla seçmenlerin yüzde 53'ünün iradesi parlamentoya yansımamıştır" denildi.
Barajın demokratik sisteme olan inancı körelttiği gibi belli bazı siyasal gruplara ülkeyi tüm kurumları ile yönetme şansı verdiği bunun da demokrasiden otoriterliğe geçişgenliği arttırdığı vurgulandı. Gerekçede, "Otoriterleşmenin merkezi olarak konumlandığı her siyasal sistem eninde sonunda toplumsal kutuplaşmayı, yozlaşmayı ve ayrışmayı beraberinde getirmektedir. Nitekim 7 Haziran 2015 Milletvekili seçimlerinde ortaya çıkan halk iradesi Türkiye'de otoriterleşme yerine demokratikleşmenin esas alınması gerekliliğinin, ayrışma ve kutuplaşmanın terk edilmesi ihtiyacının net mesajıydı" görüşlerine yer verildi. Teklif gerekçesinde şu görüşlere yer verildi: "Farklı fikirlerin parlamentoda yer alamaması, hak mücadelelerinin parlamentoya yansımaması, her grubun hak taleplerini kendisinin dile getirememesi, karar alıcılığın dar elit bir grup tarafından icra edilmesi istikrar adı altında istikrarsızlığın beslenip büyütülmesi demektir. Seçmenin irade beyanı parlamentoya yansıdığı oranda bir demokratik sistemden bahsedebiliriz. Türkiye'nin içeride birlikte yaşamı inşa etmesi ve Ortadoğu'daki demokratik misyonunu oynaması açısından temsilde adaletin sağlanması hayati önemdedir. Demokrasinin demokratikleştirilmesi gerekliliğine riayet etmenin başlangıcı ise seçim barajının kaldırılmasıdır. Seçim barajının kaldırılması toplumsal barışın tesisi, güçlü ekonomi, demokrasinin güvenceye alınması, hukukun güvenceye alınması, siyasal rekabetin barışçıl yollardan yapılarak istişare kültürünün gelişmesi gibi birçok kazanımın kapılarını aralayacaktır."
'Tümüyle kaldırılsın'
Kanun Teklifinin ilk maddesinde, 2839 Sayılı Milletvekili Seçim Kanunu'nun genel baraj ve hesaplanmasını düzenleyen 33 üncü maddesi yasa metninden çıkarılması istendi.
Daha önce de verilmişti
Önceki yasama döneminde de BDP tarafından seçim barajının kaldırılması, CHP tarafından seçim barajının düşürülmesi için kanun teklifi verilmişti. Yeni yasama döneminde de geçtiğimiz günlerde CHP barajın yüzde 5'e düşürülmesi için kanun teklifi verdi.
