36 bin 118 katılımcıyla gerçekleştirilen çalışma, öğretmenler, yöneticiler, veliler ve öğrencilerin büyük çoğunluğunun 12 yıllık zorunlu eğitim süresini uzun bulduğunu ve yeniden düzenlenmesini istediğini ortaya koydu.
Araştırmanın Detayları
- Katılımcı Profili: 81 ilden 17 bin 762 öğretmen, 7 bin 34 yönetici, 5 bin 415 lise öğrencisi ve 5 bin 907 veli görüş bildirdi.
- Cinsiyet Dağılımı: Öğretmenlerin %59,6’sı kadın, yöneticilerin %86,8’i erkek; öğrencilerin %54’ü kız, velilerin %51,6’sı kadın.
Çarpıcı Bulgular
1. Zorunlu Eğitim Süresi Fazla Bulundu:
- Öğretmenlerin %93,8’i, yöneticilerin %97,1’i, öğrencilerin %78,5’i ve velilerin %78,8’i 12 yıllık sürenin kısaltılması gerektiğini belirtti.
- Yalnızca %5’e yakın bir kesim mevcut sistemin süresini yeterli buldu.
2. İş Hayatına Geçiş Engelleniyor:
- Katılımcıların büyük bölümü, zorunlu eğitimin ara eleman açığını artırdığını ve öğrencilerin iş hayatına erken atılmasını engellediğini vurguladı.
- Öğretmenlerin %87,8’i, yöneticilerin %93,1’i bu görüşte.
3. Okul Terki Riski Artıyor:
- Zorunlu eğitim süresinin uzunluğunun okul terklerini tetiklediği ifade edildi.
- Öğrencilerin %67,2’si, velilerin %52,6’sı bu riskin arttığını düşünüyor.
4. Lise Son Sınıfın Yapısı Tartışılıyor:
- %84’e varan oranlarda, son sınıfın üniversite hazırlık veya kariyer planlama yılına dönüştürülmesi talep edildi.
- Öğrencilerin %75,9’u, son yıl okula devam etmeyi "gereksiz" buldu.
Önerilen Modeller
En çok destek gören sistemler:
- "3+1" Modeli: 3 yıl zorunlu + 1 yıl isteğe bağlı (Öğrencilerin %31,4’ü destekledi).
- "2+2" Modeli: 2 yıl zorunlu + 2 yıl esnek (Öğretmenlerin %34,5’i onayladı).
Eğitim-Bir-Sen’in Çağrısı
Sendika, araştırma sonuçları doğrultusunda şu önerileri sundu:
✔ Zorunlu eğitim süresi toplumsal ve ekonomik ihtiyaçlara göre revize edilmeli.
✔ Esnek ve modüler lise modelleri geliştirilmeli.
✔ Mesleki yönlendirme ortaokuldan itibaren başlatılmalı.
Türkiye’nin eğitim sisteminde köklü bir reform ihtiyacı olduğunu gösteren araştırma, "12 yıllık zorunlu eğitim" tartışmalarını yeniden alevlendirecek nitelikte.
