FİLOZOF EHMEDÊ XANÎ’DE ON SAYISININ ANLAMI(1)
Telmihli on sayısı tekniği yüce Xanî’nin bilim ve din kimliğinin izahını ifade eder.
Ehmedê Xanî 1695 yılında tamamladığı bir aşk öyküsünü görünümündeki Mem û Zin eseri aslında telmih sanatıyla Ulus-Devlet teması işlemesi dahiyane bir buluştur.Xanî’nin üçyüz (300) yıl önce ortaya attığı demokratik,özgürlükçü hukuk devlet yapısını günümüzde bir çok ülke uygulamaktadır.Xanî telmih sanatına başvurarak Mem û Zin serüveni “on” sayısal temele dayandırmıştır. Xanî’nin on sayısına önem verişi tesadüfü değildir.Bu on sayısını açalım:Telmihli on sayısı tekniği yüce Xanî’nin bilim ve din kimliğinin izahını ifade eder.
a)-İbrani halkına kurtuluş reçetesi olarak vaat edilen topraklara götürülmesi için Hz.Musa’ya gelen 10 emiri Xanî kendine şiar etmiştir.C.B.