FİLOZOF EHMEDÊ XANÎ DİYOR Kİ;
Şu aydınlık ve karanlığı,küfrü hem iman
Şu ebedi yurdu ve ateşi:Cenneti ve narı
Şu soğuk ve sıcak,yaş ve kuru olan şeyler
Şu beyler ve dilenciler,zenginler ve fakirler
Ev nûr û zelam û kufr û îman
Ev xuld û seqer,bihişt û nîran
Ev barid û harr û retb û yabis
Ev mîr û geda,xenî û bais
Xanî edebi sanatları Mem û zin eserinde sık sık kullanmıştır.Bu edebi sanatlardan biride” Diyalektik’tir.”Diyaletikten maksat çevrede bulunan canlı ve cansız varlıklarda birbirine zıt özelik ve karekterlerin bulunmasıdır.Bu olgu özelikle Mem û zin eserinin 26. Bölümünde yoğunlukla kullanılmıştır
